Zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał także po śmierci dziadków, dzieci w rodzinie zastępczej oraz osób, nad którymi ustanowiono opiekę prawną.
Bez zmian pozostają zasady dotyczące dokumentowania oraz ustalania uprawnień do zasiłku pogrzebowego.
W celu ustalenia prawa do zasiłku pogrzebowego osoba wnioskująca jest zobowiązana do złożenia:
- wniosku o zasiłek pogrzebowy,
- odpisu skróconego aktu zgonu albo odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe,
- wszystkich rachunków poniesionych kosztów pogrzebu,
- dokumentów potwierdzających pokrewieństwo lub powinowactwo.
Nie zmieni się wysokość zasiłku pogrzebowego - tak jak do tej pory będzie wynosił 4 tys. zł.
W razie jednak poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż członek rodziny – zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4 tys. zł.

Oddział ZUS w Jaśle

Wszystkie działania szkoleniowe PAW, również Praktyczny Kurs Winiarstwa, nie są działaniami komercyjnymi nastawionymi na zysk. Dzięki wsparciu finansowemu samorządu Jasła, szkolenia mogą być wyceniane poniżej kosztów organizacyjnych, co w znaczącym stopniu zwiększa dostępność działań prowadzonych PAW. – Jestem przekonany, że Akademia Wina to znakomity sposób na promocję Jasła. Dzięki takim działaniom jesteśmy rozpoznawani w całej Polsce, już nie tylko jako miejsce, gdzie odrodziło się winiarstwo polskie, ale także jako miejsce, gdzie w profesjonalny sposób przekazuje się wiedzę o zakładaniu i pielęgnacji winnicy – mówił podczas inauguracji kursu Ryszard Pabian, burmistrz Jasła.

Praktyczny Kurs Winiarstwa jest dedykowany w pierwszej kolejności posiadaczom winnic, a także osobom, które w najbliższym czasie zamierzają założyć taką uprawę i zająć się produkcją win gronowych. Celem Kursu jest wykształcenie winiarzy praktyków, którzy poradzą sobie samodzielnie z uprawą winnicy i wyrobem wina na profesjonalnym poziomie. – W naszej ofercie szczególny nacisk kładziemy na praktyczne przygotowanie uczestników do zawodu winiarza. Teoria, której oczywiście nie zabraknie, będzie przygotowaniem do zajęć praktycznych w winnicy i przetwórni, a tego najbardziej potrzebują przyszli winiarze – mówi Ewa Wawro, prezes Fundacji Galicja Vitis.

Roczny kurs zakończy się egzaminem, podczas którego każdy z uczestników będzie musiał zaprezentować samodzielnie zrobione wino. Kurs obejmuje łącznie 320 godzin wykładów, podzielonych na 20 zjazdów weekendowych (po 16 godzin każdy), z czego niemal połowę będą stanowić zajęcia praktyczne, odbywające się w winnicy i winiarni. Program kursu jest przystosowany do cyklu wegetacyjnego winorośli i sezonowego cyklu produkcji wina, aby jego uczestnicy mogli w praktyce przećwiczyć wszystkie zabiegi w winnicy i etapy wyrobu wina. Na potrzeby Kursu zostanie udostępniona winnica doświadczalna o powierzchni 1 ha oraz profesjonalna przetwórnia o powierzchni 220 m2 z zapleczem socjalnym, sanitarnym oraz laboratorium. Wykłady teoretyczne odbywać będę się w Pałacu Sroczyńskich w Jaśle (siedziba Medyczno - Społecznego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego).

- Dziękujemy uczestnikom kursu za zainteresowanie naszą ofertą, a władzom miasta za partnerskie wsparcie tego ambitnego projektu. Dołożymy wszelkich starań i zadbamy o najwyższy poziom szkoleń, po to by absolwenci kursu mogli zdobytą wiedzę wykorzystać w prowadzeniu winnicy i produkcji wina – podkreśla Roman Myśliwiec, główny pomysłodawca przedsięwzięcia.

Praktyczny Kurs Winiarstwa będzie stałą, coroczną ofertą Podkarpackiej Akademii Wina. Informacje dotyczące PAW i Praktycznego Kursu Winiarstwa znaleźć można także na stronie akademiawina.org

Organizatorzy

W tym roku uczestniczy w nich około 50 osób z Jasła, Jedlicza i Dębicy, w dwóch grupach: dziecięcej i młodzieżowej.

Zajęcia, która rozpoczęły się w poniedziałek, 2 lutego potrwają do środy, 4 lutego. W ostatni dzień warsztaty poprowadzi Paulina Gorgoń, instruktorka w szkole tańca „You Can Do It” Dance Studio w Katowicach.

kp (JDK)

Głosowanie odbędzie się w niedzielę w godzinach 7.00 – 21.00 w 27 lokalach wyborczych na terenie Jasła. To te same miejsca, w których oddawaliśmy głos przy wyborach samorządowych. Ważne, aby wziąć ze sobą dowód osobisty lub inny dokument ze zdjęciem. Głosować mogą mieszkańcy miasta Jasła wpisani do rejestru wyborców. Na karcie wydanej podczas referendum odpowiemy na pytanie: „Czy jesteś za zlikwidowaniem Straży Miejskiej w Jaśle”.

Roczny koszt utrzymania straży to 1 600 000 zł, dzięki likwidacji Straży Miejskiej miasto Jasło zaoszczędzić może milion złotych rocznie. Rozwiązanie straży skutkować będzie również zniknięciem z naszych dróg znienawidzonego przez wielu mieszkańców fotoradaru.
W dniu referendum odwiedzi Jasło dziennikarz telewizji TVN Emil Rau, znany jako „Emil łowca fotoradarów”. Zadeklarował podwożenie do lokalu wyborczego Jaślan, którzy będą mieli problem z dotarciem do urn w dniu referendum. Chętni mogą zgłaszać się pod numerem telefonu 889 124 392.

Zapraszamy wszystkich do lokali wyborczych! Pierwszy raz od dwudziestu lat możemy zadecydować o naszych sprawach sami, bez pośrednictwa polityków. Wystarczy poświęcić w niedzielę 10 minut na oddanie głosu. Wykorzystajmy tę szansę i pokażmy, że władza jest w naszych rękach!

Inicjatorzy referendum, pełnomocnik Jarosław Winiarski

Na wystawie „Perspektywy”, która będzie czynna do 20 bm., można obejrzeć prace Justyny Polar z ostatnich kilku lat: oleje na płótnie rysunki i grafiki. Trzy prezentowane martwe natury powstały jeszcze w liceum plastycznym; liczne portrety są owocem uzewnętrzniania emocji przez malarkę 1,5 – 2 lata temu; rysunki i grafiki oraz część obrazów, to plon ostatniego roku. - Rysunki i grafiki przedstawiają opuszczone miejsca, ponieważ jednym z moich hobby jest chodzenie po opuszczonych miejscach. Są one bardzo malownicze i stanowią dla mnie wielką inspirację – mówiła Justyna Polar, przybliżając publiczności swoją twórczość. Dodała, że także jej obrazy były do niedawna monochromatyczne. Najnowsze są jednak wielobarwne i przedstawiają mnóstwo rzeczy.
Na początku ostatniego przed modernizacją JDK wernisażu, artystkę przedstawiła Helena Gołębiowska, wicedyrektor JDK; Edward Lecheta natomiast, przeczytał dwa swoje wiersze przywodzące na myśl związek sztuki życia ze sztuką malarstwa z wydanego pół roku temu tomiku „Twój portret”.

***

Justyna Polar ukończyła z wyróżnieniem Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Tadeusza Brzozowskiego w Krośnie, a obecnie studiuje na III roku Wydziału Malarstwa krakowskiej ASP w pracowni malarstwa prof. Adama Brinckena i pracowni rysunku prof. Grzegorza Bieniasa. Dotychczas artystka prezentowała swoje prace na kilku wystawach indywidualnych, a ekspozycja w JDK jest jej drugą wystawą indywidualną.

JDK - st

Referendum odbywało się w tych samych lokalach wyborczych, co podczas wyborów samorządowych.
Statystyki:
Liczba osób uprawnionych do głosowania to 30193 osoby w tym 1 osoba z Unii Europejskiej. Komisje obwodowe otrzymały do głosowania 10674 karty. Nie wykorzystano 4553 kart. Liczba osób, którym wydano karty do głosowania to 6121. Liczba kart wyjętych z urn to 6120. Liczba głosów nieważnych 40, liczba głosów ważnych 6080.
Za likwidacją straży miejskiej opowiedziało się 5708 osób, przeciwnych likwidacji było 372 osoby.

W wyniku referendum frekwencja wyniosła 20,27% a więc referendum jest nieważne, gdyż wymogiem jest udział minimum 30% osób upoważnionych do głosowania.

Stanowisko burmistrza miasta Ryszarda Pabiana.

{youtube}fYy4c7TaBM8{/youtube}
ad

Tragedia zniszczeń jakie dotknęły Jasło i stolicę Polski w trakcie kilku miesięcy 1944 roku stała się punktem wyjścia, by ziścić pomysł, żeby przybliżyć mieszkańcom stolicy dzieje naszego miasta. Po ustaleniach z dyrekcją tej warszawskiej instytucji i z burmistrzem Jasła, podjęto decyzję, że zostanie on zrealizowany początkiem roku, w nawiązaniu do kolejnej rocznicy, kiedy to 70 lat temu do ruin zniszczonego w 97% Jasła powracali z wysiedlenia jego mieszkańcy.
W dniu 4 lutego, po przyjeździe do Warszawy do Domu Spotkań z Historią delegacja jasielska wspólnie z pracownikami placówki przygotowała wystawę przywiezioną z naszego miasta. Jej autorką jest wiceprezes SMJiRJ Felicja Jałosińska, a ekspozycja ta poświęcona jest zburzeniu i odbudowie Jasła. Była ona dostępna dla zwiedzających od godzin południowych do wieczora. Autorkę i ideę wystawy przedstawił członek Zarządu Stowarzyszenia Jacek Nawrocki. Miało również miejsce spotkanie burmistrza Miasta Jasła, prezesa SMJiRJ i honorowego gościa wydarzenia - Zbigniewa Skrudlika z dyrektorem Domu Spotkań z Historią Piotrem Jakubowskim. Stwierdzono, że warto nawiązać ze sobą bliższą współpracę.

O godzinie 18. 00 nastąpiło oficjalne rozpoczęcie „Wieczoru jasielskiego w Warszawie”. Wszystkich uczestników i gości, w tym posła na Sejm RP Bogdana Rzońcę, w imieniu gospodarzy z Domu Spotkań z Historią powitała Alicja Smotryś - producentka i organizatorka spotkań. Wśród oficjalnej delegacji Miasta Jasła oprócz burmistrza Ryszarda Pabiana znaleźli się radni Rady Miejskiej Jasła: Lech Polak i Michał Rybka, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Agata Koba, przedstawiciel Wydziału Kultury UM Barbara Żegleń i dyrektor Jasielskiego Domu Kultury Janusz Szewczyk.
Jako pierwszy ze strony jaślan głos zabrał burmistrz Miasta Jasła Ryszard Pabian. Podziękował za możliwość zaprezentowania wystawy o zniszczeniu i odbudowie miasta „zburzonego nienawiścią, a odbudowanego pracą” oraz przybliżenia najwartościowszych, zasłużonych na różnych polach jaślan. Jego zdaniem to spotkanie w ważny sposób wpisuje się w kalendarz tegorocznych obchodów rocznicy lokacji miasta. Z kolei w swoim wystąpieniu prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego Wiesław Hap przedstawił genezę i cele spotkania oraz wyraził nadzieję, że to dopiero początek współpracy z Domem Spotkań z Historią na polu propagowania dziejów i wzmacniania przekonania, że pamięć o przeszłości buduje naszą tożsamość.

Kolejnym punktem programu była prelekcja Wiesława Hapa połączona z prezentacją multimedialną na temat „Krótki zarys dziejów Jasła, jego zniszczenie w 1944 r. i odbudowa”.
W części artystycznej wieczoru pod tytułem „W kręgu magicznej muzyki Jerzego Dudusia Matuszkiewicza” wystąpiły wokalistki i zespół Fermata z Jasielskiego Domu Kultury. Młode artystki przygotowane przez Ewę Grzebień wykonały piosenki z bogatego dorobku tego urodzonego w Jaśle twórcy. Postać mieszkającego od wielu lat w Warszawie kompozytora i muzyka przybliżył członek Zarządu SMJiRJ Tomasz Kasprzyk, a krótki list Jerzego Dudusia Matuszkiewicza jaki skierował on do uczestników spotkania za pośrednictwem prezesa Stowarzyszenia odczytała członkini SMJiRJ Ilona Dranka. Następnie zebrani obejrzeli krótki fragment uroczystości wręczenia urodzonemu w naszym mieście muzykowi i kompozytorowi prestiżowej nagrody za dokonania twórcze - Złotego Fryderyka. Mogli tam usłyszeć wypowiedź laureata, krótką wiązankę jego melodii filmowych oraz solo saksofonowe mistrza w jednym z utworów.

W klimat kolejnej części wieczoru wprowadził prezes Stowarzyszenia przypominając grupę wybitnych jaślan jacy zafunkcjonowali w sposób trwały na różnych płaszczyznach życia historycznego, kulturalnego, naukowego etc. naszego państwa i narodu na przestrzeni dziejów. Jednym z nich jest człowiek, który był bohaterem ostatniego bloku spotkania zatytułowanego „Moje dawne Jasło i mój świat… szermierki”. W jego trakcie z zebranymi swoimi wspomnieniami podzielił się medalista olimpijski i mistrzostw świata, wybitny sportowiec i trener pochodzący z Jasła - Zbigniew Skrudlik. Jego osobę i dorobek przybliżył członek Zarządu SMJiRJ Remigiusz Gogosz. Ten tak bardzo utożsamiający się przez całe życie z rodzinnym miastem Honorowy Obywatel Miasta Jasła przekazał prezesowi Stowarzyszenia oprawione bardzo interesujące fotografie. Pierwsza spośród nich ukazuje uczniów klasy gimnazjalnej Zbigniewa Skrudlika odgruzowujących zburzone Jasło, a druga drużynę „złotych” florecistów z igrzysk monachijskich w 1972 roku z trenerem Skrudlikiem. Niezwykle ciekawe są również dwa indiańskie malowidła na korze przywiezione z olimpiady w Meksyku. Mistrz floretu z Jasła stwierdził, że te obrazy powinny znaleźć się w pokoju Stowarzyszenia po zakończeniu przebudowy Jasielskiego Domu Kultury. W zamian za otrzymane dary słynny rodak jasielski otrzymał kilkanaście wydawnictw SMJiRJ o tematyce jasielskiej.

Na zakończenie trwającego prawie dwie i pół godziny „Wieczoru jasielskiego w Warszawie” głos zabrali: burmistrz Miasta Jasła Ryszard Pabian oraz prezes jasielskiego Stowarzyszenia. Podziękowali gospodarzom za życzliwe przyjęcie, a wszystkim uczestnikom spotkania za jego wspaniały klimat. Złożyli również słowa wdzięczności szczególnemu gościowi jakim był Zbigniew Skrudlik. Prezes Wiesław Hap skierował do Mistrza floretu słowa: „Dzięki wsparciu i angażowaniu się tak wybitnych jaślan jak Pan w dzieło poszerzania i propagowania historii Jasła oraz dorobku ludzi z nim związanych, nasze Stowarzyszenie może z dużym powodzeniem realizować swoją misję”.
Przekazano również życzenia powrotu do zdrowia Jerzemu Dudusiowi Matuszkiewiczowi oraz słowa pozdrowienia skierowane do obecnych przez innego Honorowego Obywatela Miasta Jasła - prof. Karola Myśliwca, który nie mógł uczestniczyć w spotkaniu ze względu na udział w tym czasie w badaniach archeologicznych na terenie Egiptu. Przed, w trakcie i po zakończeniu „wieczoru…” była prezentowana wystawa wydawnictw Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego nad którą pieczę trzymała Ewa Pietraszek z Zarządu Stowarzyszenia. Wspierała ją inna członkini Zarządu - Katarzyna Barzyk. Z kolei dużą pomoc techniczną przy przygotowaniu prezentacji okazał członek SMJiRJ Łukasz Kotulak. W kuluarach uczestnicy spotkania prowadzili ożywione dyskusje, historycy z Jasła odpowiadali również na szereg pytań gości. Było to wartościowe przedsięwzięcie dzięki któremu mieszkańcy Warszawy przybliżyli sobie tematykę jasielską.

Zarząd SMJiRJ

W niedzielę 8 lutego naszych zawodników znajdujących się w szpitalach w Krakowie, Brzesku i Bochni odwiedziła delegacja KSS Karpaty Krosno z prezesem klubu Andrzejem Hojnorem na czele.

Jak się okazało Bartosz Wojtal nie jest w śpiączce farmakologicznej, został w sobotę 7 lutego wybudzony przez lekarzy i jego ogólny stan jest określany jako dobry. Nie stwierdzono u niego większych obrażeń wewnętrznych jak również nie amputowano mu kończyn. Z Bartoszem nie jest najgorzej. Ma problemy z nogą, ale jest przytomny, jego stan jest stabilny. Krystian i Joanna są potłuczeni, nie mają złamań. Gorzej jest jeśli chodzi o sferę psychiczną. To dla nich wielka trauma – mówi Andrzej Hojnor,

Klub od pierwszych godzin po otrzymaniu informacji o wypadku zbiera najnowsze wiadomości o stanie zdrowia zawodników i zawodniczki. Joanna Prokop i Kamil Lisowski w dniu dzisiejszym tj. 9 lutego br. zostali wypisani do domów.

Wszyscy zawodnicy zostali zapewnieni o wsparciu ze strony władz klubu i całego środowiska siatkarskiego w Krośnie w tych trudnych dla nich chwilach.

Zarząd KSS Karpaty Krosno zobowiązał się do udzielenia im wszystkim w miarę swoich możliwości niezbędnego wsparcia na wszystkich potrzebnych płaszczyznach.

Jak dodaje prezes:

Śmierć Darka i Kamila to dla nas wielki cios. Siatkarze i siatkarki w Krośnie stanowią jedną wielką rodzinę. Znają się, grają ze sobą, uczą się i spędzają wolny czas. Jeszcze w piątek wszyscy się widzieli, uśmiechali… Dzisiaj /tj. 9 lutego/ mamy zaplanowane spotkanie drużynowe. Spróbujemy się nawzajem wesprzeć, podnieść. Nie będzie to łatwe – dodaje.

Dariusz Jurczak

KSS KARPATY KROSNO

***

Termin pogrzebu Dariusza Zborowskiego. 12 lutego br./czwartek/ o godzinie 12.00. w Śmieszkowie k. Piły rodzinnej miejscowości Darka.

W ostatniej drodze naszemu zawodnikowi, koledze i przyjacielowi będzie towarzyszyć grupa kilkudziesięciu osób z Krosna.

Z Krosna do Śmieszkowa wyjedzie autokar złożony z przedstawicieli i pracowników Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, studentów, zawodników i zawodniczek Karpat, członków Zarządu KSS Karpaty Krosno, członków Rady Miasta Krosna, oraz Klubu Kibica.

Pogrzeb Kamila Maja odbędzie się w piątek 13 lub sobotę 14 lutego br. w Zabrzu, rodzinnej miejscowości Kamila.

Dokładne informacje opublikowane zostaną po potwierdzeniu terminu na stronie klubu www.karpaty-krosno.pl

Dotację otrzymało czternaście klubów sportowych na realizację szesnastu zadań. Łączna wartość wsparcia wyniosła 550 tys. zł.

W ramach dotacji realizowane będą zadania w siedmiu dyscyplinach sportowych: piłka nożna (279 tys. zł), piłka siatkowa (158 tys. zł), sporty walki (79 tys. zł), pływanie, tenis stołowy, sporty rowerowe, narciarstwo (34 tys. zł).

Zadania, na które przyznana została dotacja z budżetu Miasta Jasła:

1 Uczniowski Klub Sportowy "SPIN" Jasło - Szkolenie dzieci i młodzieży w grze w tenisa stołowego oraz udział w rozgrywkach ligowych V Ligi Krosno-Zachód - 4 000,00

2 Jasielski Klub Kyokushin Karate - Szkolenie i współzawodnictwo sportowe dzieci i młodzieży w zakresie karate - 33 000,00

3 Międzyosiedlowy Klub Sportowy „Jasiołka Hankówka – Brzyszczki” - Szkolenie i współzawodnictwo w piłce nożnej - 12 000,00

4 Międzyszkolny Klub Narciarski Jasło- Szkolenie dzieci i młodzieży w zakresie narciarstwa, organizowanie obozów sportowych, organizowanie i udział w zawodach sportowych - 10 000,00

5 Miejski Klub Sportowy „MOSiR” Jasło - Prowadzenie szkolenia i udział w rozgrywkach grupy naborowej, młodzików, kadetów, juniorów oraz seniorów w III podkarpackiej lidze siatkówki męskiej, turniejów międzynarodowych oraz pobyt na obozie sportowym w okresie wakacji letnich - 79 000,00

6 Uczniowski Klub Sportowy Akademia Sportów Walki Judo-Jasło - Szkolenie i współzawodnictwo sportowe dzieci
i młodzieży w zakresie judo - 23 000,00

7 Uczniowski Klub Sportowy „Szóstka” w Jaśle - Szkolenie sportowe dzieci w zakresie piłki nożnej w 7 kategoriach wiekowych, udział w rozgrywkach Ligi Podkarpackiej i turniejach młodzika starszego i młodszego, orlika starszego i młodszego, żaka młodszego i starszego oraz organizacja i udział w turniejach ogólnopolskich i międzynarodowych grupy naborowej - 33 000,00

8 Uczniowski Klub Sportowy „MOSiR” Jasło - Szkolenie sportowe dla dzieci i młodzieży w zakresie judo. Organizacja i udział w turniejach krajowych i zagranicznych oraz organizacja obozów sportowych - 23 000,00

9 Uczniowski Klub Sportowy „MOSiR” Jasło - Szkolenie sportowe w zakresie piłki siatkowej dziewcząt i kobiet. Organizacja i udział w turniejach krajowych i zagranicznych oraz organizacja obozów sportowych - 79 000,00

10 Jasielski Klub Sportowy Czarni 1910 Jasło - Udział w rozgrywkach ligowych w piłce nożnej seniorów oraz grup młodzieżowych na szczeblu wojewódzkim wraz ze szkoleniem sportowym w kategoriach młodzieżowych - 169 000,00

11 Klub Sportowy „SPEED” - Rozwój Narciarstwa Biegowego i Rolkarstwa w Jaśle, szkolenie dzieci i młodzieży, organizowanie i udział w zawodach sportowych i rekreacyjnych - 5 000,00

12 Klub Sportowy „SPEED” - Szkolenie dzieci i młodzieży w pływaniu, organizowanie i udział w zawodach sportowych
i rekreacyjnych - 10 000,00

13 Osiedlowy Klub Sportowy „Sobniów” Jasło - Poprawa warunków uprawiania piłki nożnej przez mieszkańców miasta Jasła - 30 000,00

14 JASIELSKIE STOWARZYSZENIE SPORTOWE - Podwyższanie sprawności fizycznej dzieci i poznawanie zasad współzawodnictwa sportowego poprzez czynny udział w treningach, w rozgrywkach Ligi Podkarpackiej Młodzika Starszego oraz Młodszego, Orlika Starszego oraz Młodszego, Żaka Starszego oraz Młodszego; turniejach ogólnopolskich
i międzynarodowych - 33 000,00

15 Międzyosiedlowy Klub Sportowy „GAMRACIK” - Międzyszkolny Turniej Piłki Nożnej Chłopców z terenu Jasła - 2 000,00

16 Jasielskie Stowarzyszenie Cyklistów - Szkolenie i podnoszenie poziomu sportowego w różnych kategoriach wiekowych zawodników Jasielskiego Stowarzyszenia Cyklistów - 5 000,00

UMJ

Według przeprowadzonej specjalistycznej ekspertyzy dendrologicznej konieczna będzie natychmiastowa wycinka 36 chorych drzew zagrażających bezpieczeństwu publicznemu. Pomimo tego, iż otrzymana od Starosty Jasielskiego decyzja zezwalająca na wycinkę nie wymusza dokonania nasadzeń zastępczych w parku pojawią się nowe cenne gatunki drzew i krzewów, by to miejsce nieustająco utrzymywało swój parkowy charakter.

36 spośród 411 drzew rosnących w parku miejskim musi zostać pilnie usuniętych. Wcześniejsza inwentaryzacja przeprowadzona była w 2005 roku podczas rewitalizacji parku miejskiego, wówczas również sporo chorych drzew musiało zostać usuniętych. Obecna ekspertyza wskazała drzewa niebezpieczne i zamierające, przeznaczone do wycinki z podziałem na grupy pilności zabiegu. Spośród rosnących 411 drzew, do wycinki w rozbiciu na trzy stopnie pilności zabiegu zakwalifikowano 63 drzewa, w tym 36 drzew, które muszą być bezzwłocznie usunięte.

Najgorsza jest kondycja biologiczna drzew rosnących w sąsiedztwie ulic: Sobieskiego, Staszica i Armii Krajowej. Drzewa te posiadają wiele uszkodzeń i ubytków zwłaszcza kominowych. Ich korony są zdeformowane i mocno ograniczone gabarytowo na skutek wcześniejszego intensywnego przycinania, zwłaszcza dolnych zamierających, bądź kolidujących z ruchem samochodowym konarów, a pnie często nachylone w kierunku ulic. Porażony, poważnie chorobami grzybowymi, starodrzew parku broni się przed obaleniami wiatrowymi głównie na skutek osłonięcia go ze wszystkich stron zwartą, dość wysoką zabudową mieszkaniową.

Pilność wycinek podzielono na trzy etapy. Stopień pierwszy otrzymały drzewa najbardziej osłabione i zniszczone, przez to najniebezpieczniejsze. Stopień drugi pilności zabiegu zyskały drzewa o nieco lepszej kondycji zdrowotnej (choć w większości również stosunkowo niebezpieczne). Stopień trzeci te, które mogą zostać wycięte w nieco późniejszym terminie, jednak nie dłużej niż 2, maksymalnie 3 lata. Podział ze względu na pilność zabiegu przedstawia się następująco: I stopień pilności wycinek - 36 drzew, II stopień pilności wycinek - 17 drzew, III stopień pilności wycinek - 10 drzew.

Niestety wiele spośród drzew rosnących obecnie w parku miejskim nasadzono w tym samym okresie – zapewne w trakcie odbudowy Jasła ze zniszczeń wojennych. W tym samym czasie następuje zatem ich degradacja, co w ostateczności może doprowadzić do konieczności całkowitego usunięcia drzew oraz tak naprawdę założenia nowego parku. Tymczasem najwłaściwszą dla drzewostanu jest struktura różnowiekowa i różnogatunkowa, która gwarantuje, że będące w różnym wieku i gatunku drzewa nie zachorują, lub nie będą zamierać w tym samym czasie.

Aby utrzymać obecny charakter parku, a jednocześnie zadbać o bezpieczeństwo użytkowników tego terenu rekreacyjnego oraz przyległych ulic i budynków, Miasto planuje nasadzenia ciekawych gatunków drzew i krzewów. Okazy przeznaczone do nasadzeń będą dobierane z uwzględnieniem miejsca nasadzenia, docelowego pokroju i wytrzymałości na warunki miejskie tak, by w przyszłości były długotrwałą ozdobą parku miejskiego oraz schronieniem dla licznych ptaków śpiewających zamieszkujących ten teren.

Na terenie parku rośnie 27 gatunków drzew. Spośród zinwentaryzowanych 411 dorosłych osobników dominują zwłaszcza klony pospolite Acer platanoides (121 szt.), lipy Tilia sp. (111 szt.), jesiony Fraxinus sp. 46 szt. oraz jawory Acer pseudoplatanus (31 szt.).

UMJ

Zajęcia adresowane po raz kolejny dla dzieci i dorosłych odbyły się 11 lutego br. w JDK. Tym razem młodsza grupa skupiła się głównie na kwiatach, zaś starsza uczyła się robienia torebek. Panie, które uczestniczyły w tych warsztatach wykazały się oryginalnością i pomysłowością, dzięki czemu powstały niepowtarzalne wyroby. - Torebka jest dużo trudniejsza, wymaga więcej i czasu i umiejętności – mówi Anna Brożyna, plastyk JDK.

Duże zainteresowanie i zapotrzebowanie na tego typu zajęcia sprawiło, że w planach jest już kolejne.

kp (JDK)

W tym roku, pod fachowym okiem instruktora Ireneusza Sajdaka, 12 uczestników stawiało pierwsze kroki na nartach zjazdowych. Ponad 30 osób doskonaliło nabyte umiejętności oraz technikę jazdy pod okiem instruktora Marcina Wierdaka. Oprócz nart nieliczni uczestnicy smakowali również ślizgów na desce snowboardowej , oczywiście pod okiem wykwalifikowanego instruktora Jacka. Od poniedziałku do soboty przez 6 godzin dziennie, dzieciaki pracowały intensywnie trenując na stoku krynickim. Swoją postawą dawały również przykład jak zachować bezpieczeństwo na stoku. Nie obyło się również bez popołudniowej integracji: wspólna zabawa na dyskotece i na lodowisku zapoczątkowała nowe przyjaźnie . Sześć wspaniale spędzonych dni na stoku uwieńczył zjazd WSZYSTKICH uczestników najtrudniejszą trasą narciarską .PEŁEN SUKCES . Sześć dni białego szaleństwa i jeszcze im było mało… Slalom, skoki narciarskie, wspólne szusowanie czy na desce czy na nartach bo w grupie zawsze raźniej, łatwiej i przyjemniej. Intensywny tydzień dobiegł końca. Wszyscy cali, zdrowi i zadowoleni oraz uodpornieni na zmienną zimową pogodę powrócili do domów. Czas ferii zimowych zawsze powinien obfitować w ruch na świeżym powietrzu i oderwanie od komputerów, telewizorów, czy nudy blokowisk. Sport to zdrowie, a z klubem UKS " MOSiR" Jasło- sekcja Judo, również doskonała zabawa. Dziękujemy panu Trenerowi MICHAŁOWI CZARNECKIEMU za zorganizowanie tego fantastycznego obozu , naszym wspaniałym rodzicom oraz sponsorom :Urząd Miasta Jasło, MOSiR JASŁO, MPM - Jasielska Sieć Sklepów, Habys – sprzet rehabilitacyjny, Restauracja „Grubcio”, MGM – reklamy – Państwo Maria i Jerzy Kwaśny, F.H. Astro Robert Stanula ,TEKPUD SP Z.O.O, MEDIS Spółka Cywilna, DOMICELA za wsparcie finansowe, dzięki któremu tak liczna grupa dzieci złapała bakcyla sportów zimowych. Dziękujemy również firmie Sport-Serwis Damian Kukuła ul.Towarowa 18 za udostępnienie sprzętu narciarskiego dla uczestników obozu. Dziękujemy

www.judomosir .pl

Prowadzącymi wykłady byli Roman Myśliwiec, założyciel winnicy Golesz oraz największej w Polsce szkółki winorośli , od ponad 30 lat testującej odmiany winorośli pod kątem przydatności do polskiego klimatu oraz Wojciech Bosak, krytyk winiarski i dziennikarz, który od lat z naukowym zacięciem studiuje uprawę winorośli i produkcję wina.
Jednym z uczestników rocznego kursu jest Marian Wołosz, mieszkający w północno-wschodniej Polsce, na Kurpiach. Prowadzi gospodarstwo rolne, teraz chce zając się także winiarstwem. Mimo sporej odległości (ponad 600 km), jaką musi pokonać by regularnie uczestniczyć w zajęciach Podkarpackiej Akademii Wina, nie żałuje decyzji o zapisaniu się na Praktyczny Kurs Winiarstwa.

- Chcę zdobyć wiedzę w tym temacie, którą jak się okazało mam na razie tylko wyrywkową – mówi pan Marian. - Początkowo posadziłem trochę krzewów winorośli udostępnionych mi przez sąsiadów mieszkających w okolicy. Widziałem, że przyjęty się, rosną i owocują. To zachęciło mnie do dalszych prób z krzewami winorośli, z myślą o wytwarzaniu wina. W 2011 r. sprowadziłem z zielonogórskiego trochę odmian i posadziłem u siebie. Mimo, iż je pielęgnowałem, nic z tego nie wyszło. Doszedłem do wniosku, że za mało wiem na ten temat, że wiedza zdobyta w internecie, to za mało by poprawnie uprawiać winorośl. I dlatego zdecydowałem się na ten roczny kurs. Zajęcia na wysokim poziomie, tak jak się spodziewałem. Szkolenia prowadzą ludzie z ogromną wiedzą i dużym doświadczeniem. Jestem przekonany, że dzięki nim uniknę w przyszłości wielu błędów przy prowadzeniu winnicy i wyrobie wina – podkreśla.
Organizatorem i prowadzącym Podkarpacką Akademię Wina w Jaśle jest Fundacja na Rzecz Rozwoju i Promocji Winiarstwa „Galicja Vitis”, a partnerem przedsięwzięcia Miasto Jasło.

Ewa Wawro
prezes Fundacji „Galicja Vitis”

Miasto Jasło nieustannie zabiega o to, by tereny inwestycyjne zlokalizowane w Strefie Warzyckiej były jak najbardziej atrakcyjne dla przedsiębiorców. W ubiegłym roku, przy dofinansowaniu uzyskanym w ramach tzw. „schetynówek” wybudowano drogę dojazdową do kompleksu działek inwestycyjnych. Jej koszt wyniósł 3,7 mln zł.

Ponadto w ostatnich latach na uzbrojenie i udostępnienie (budowa: dróg, parkingów, infrastruktury teletechnicznej, oświetlenia ulicznego) Strefy Aktywności Gospodarczej Jasło-Warzyce przeznaczono kwotę w wysokości 10,58 mln zł (dofinansowanie ze środków zewnętrznych 4,13 mln zł).

Warto przypomnieć, że w ubiegłym roku Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., zarządzająca TSSE Euro-Park Wisłosan, wydała trzy nowe zezwolenia dla przedsiębiorców, którzy podejmą działalność gospodarczą na terenie Podstrefy Jasło (przy ul. Produkcyjnej i ul. Fabrycznej). Do 2016 roku w Jaśle mają być zrealizowane inwestycje o wartości 107,75 mln złotych, w wyniku których powstanie 141 nowych miejsc pracy.

Dodatkowo początkiem tego roku burmistrz Jasła zgłosił projekt dotyczący uzbrojenia terenu inwestycyjnego w Jaśle w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego. Zakres projektu obejmuje budowę drogi o symbolu KDZ3 wraz z niezbędną infrastrukturą. Planowana droga ma przebiegać wzdłuż kompleksu działek, które właśnie zostały włączone do TSSE Euro-Park-Wisłosan. Całkowita wartość projektu to 5,6 mln zł (dofinansowanie 3,8 mln zł). - Realizacja tego zadania zwiększy atrakcyjność naszych terenów inwestycyjnych. Musimy zrobić wszystko, by spełnić wymagania potencjalnych inwestorów – zaznacza burmistrz Ryszard Pabian.

Działania proinwestycyjne podejmowane przez samorząd miejski mają znaczenie dla długofalowego i stabilnego rozwoju miasta. Praca oraz środki finansowe włożone w uatrakcyjnienie terenów inwestycyjnych dopiero po pewnym okresie czasu przynoszą pożądane efekty, czego dowodem jest budowa ulicy Produkcyjnej zlokalizowanej w Strefie Aktywności Gospodarczej Jasło-Warzyce.

UMJ

fot. Jasielskie Stowarzyszenie Lotnicze "IKAR"

Wystawa, która została przygotowana przez Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, prezentowana już była w Jasielskim Domu Kultury oraz w kilku innych miejscach na terenie regionu, a początkiem lutego podczas „Wieczoru jasielskiego w Warszawie”, który odbył się w Domu Spotkań z Historią w Warszawie.

- Mając na uwadze 650. rocznicę nadania Jasłu praw miejskich oraz 50. lecie działalności Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, jeszcze w ubiegłym roku postanowiliśmy rozpropagować tematykę jasielską na forum ogólnopolskim. Tragedia zniszczeń, które dotknęły Jasło i stolicę Polski w trakcie kilku miesięcy 1944 roku stała się punktem wyjścia, żeby przybliżyć mieszkańcom stolicy dzieje naszego miasta – mówi o idei „Wieczoru..”, w tym także wystawy, Wiesław Hap, prezes SMJiRJ.

W imieniu SMJiRJ serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy.

UMJ

Pismo, którego autorem jest Teresa Tęcza, właścicielka Bajkowego Prywatnego Przedszkola dotyczy propozycji przejęcia przez nią placówek oświatowych prowadzonych przez miasto Jasło. Teresa Tęcza zwróciła się do burmistrza z propozycją przejęcia niektórych szkół i przedszkoli. Autorka pisma podczas spotkania wielokrotnie nadmieniała, iż od 8 lat wraz z współwłaścicielką prowadzi przedszkole w sposób należyty i na najwyższym poziomie. Prywatne Bajkowe Przedszkole na chwilę obecną ma około 120 wychowanków i 25 pracowników.

W posiedzeniu Komisji Spraw Społecznych uczestniczyli radni wchodzący w jej skład, radny Krzysztof Czeluśniak, wiceburmistrz Elwira Musiałowicz-Czech oraz kierownik wydziału oświaty Aleksandra Dacyl.

Teresa Tęcza zapewniała, że jeśli miasto Jasło przystanie na jej propozycję to zapewni: 

1. Bezpłatne świadczenia usług nauczania rodzicom i ich dzieciom w szkole niepublicznej, a w przedszkolu opłata będzie tylko za zajęcia poza podstawą programową.
2. Spełnienie wszystkich warunków stawianych przez Kuratorium Oświaty na realizację programu nauczania tak jak w szkole publicznej.
3. Zatrudnienia pracowników dydaktycznych o wymaganych prawem kwalifikacjach.
4. Przedstawienie statutu placówki, który będzie gwarantował rodzicom najwięcej głosów przy podejmowaniu najważniejszych decyzji dla szkoły.
5. Dążenie do wysokiego poziomu nauczania i atrakcyjności szkoły.

Właścicielka przedszkola gwarantowała, że jest gotowa do podjęcia negocjacji i przejęcia placówek oświatowych, które prowadzi miasto Jasło.
- Dla miasta jest to dobry sposób finansowania, bo takie przedszkole jest dużo tańsze w utrzymaniu. Osiem lat temu przejęliśmy zadania miasta otwierając niepubliczne przedszkole, bo była taka potrzeba. Jestem chętna dziś do podjęcia takiej działalności – mówiła Teresa Tecza.

Niestety pomysłodawczyni pisma nie była w stanie określić liczby dzieci, która miałaby uczęszczać do tych przedszkoli oraz ilości placówek, szkół, które chciałaby przejąć. Na pytanie przewodniczącego komisji Michała Burbelki, Teresa Tęcza nie przybliżyła swojej wizji tłumacząc, że czeka na propozycję urzędu miasta. - Trudno mi teraz coś powiedzieć na ten temat. Co miasto zaproponowałoby w tym względzie? - pytała Teresa Tęcza. Trudno mi powiedzieć ile, w jakiej formie. Organizacją zajęłabym się dopiero po konkretnych rozmowach – dodała.

Obecna na spotkaniu wiceburmistrz Elwira Musiałowicz-Czech poinformowała, że miasto nie chce pozbywać się szkół.
- Nie mamy takiego zamiaru. Dlatego tym bardziej chcę uzyskać odpowiedź, czy wnioskodawczyni ma na celu jakąś konkretną szkołę – mówiła burmistrz. Myślę, że kierując się do nas z tym pismem rozeznała pani temat i być może ma już na myśli jakąś placówkę – dodała.

Tańsze dla kogo? Dla miasta, czy dla ucznia?

Nie ulega wątpliwości, że opłaty jakie ponoszą rodzice dzieci uczęszczających do placówek publicznych są o wiele mniejsze niż opłaty za przedszkole niepubliczne. Nasuwa się więc pytanie czy propozycja złożona przez właścicielkę prywatnego przedszkola jest korzystna dla rodzica i ucznia, czy tylko i wyłącznie dla miasta i samej wnioskodawczyni. Radni obecni na spotkaniu zgodnie apelowali do pomysłodawczyni pisma, by przedstawiła konkretne wyliczenia, statystyki, bo w oparciu o fakty o wiele łatwiej jest podjąć słuszną decyzję. Teresa Tęcza wielokrotnie zapewniała, że jej pomysł jest bardzo korzystny dla miasta, jednak na samych zapewnieniach zakończyła, nie przedstawiając konkretnych faktów i liczb.
Na pewno dla miasta byłoby to tańsze, natomiast dalsze sprawy organizacyjne, finansowe byłyby rozpatrywane później, jeżeli byłyby jakieś propozycje ze strony miasta – podkreśliła.

Likwidacja karty nauczyciela głównym źródłem oszczędności

Jako podstawowe źródło oszczędności Teresa Tęcza wskazuje likwidację karty nauczyciela oraz cięcia wynagrodzeń. Nie będzie liczył się staż pracy, stopnie naukowe. Czy to oznacza pozbawienie pracy nauczycieli z długim stażem pracy? Co ciekawe Teresa Tęcza sama jest nauczycielem i jak podała jej wynagrodzenie wyliczane jest na podstawie karty nauczyciela.

Wynagrodzenia są takim największym, najwyższym elementem, który rzutuje na budżet. Wynagrodzenie nie byłyby obliczane na podstawie karty nauczyciela ale według kodeksu pracy – zaznaczyła Teresa Tęcza. Na pewno to wynagrodzenie byłoby niższe, nauczyciele zarabialiby mniej. Ponadto koszty utrzymania dzieci uczęszczających do przedszkola z innych gmin ponosiłaby gmina - dodała. Dzisiaj wychodzę z inną propozycją. Zapewniliśmy dobrą jakość w Bajkowym Przedszkolu. Jest dużo chętnych, ale niestety nie mamy miejsc. Szukamy nowego lokalu, więc dlaczego mamy nie spróbować poprowadzić jakiegoś innego przedszkola w takiej formie – podkreśliła.

Aspekt ekonomiczny nie może być jedyną przyczyną przekazania szkoły

Teresa Tęcza wyraźnie w punkcie pierwszym swojego pisma wskazuje, że chciałaby prowadzić szkoły niepubliczne. Obowiązujące przepisy ustawy o systemie oświaty nie przewidują przekształcenia szkół publicznych w szkoły niepubliczne.
- Może to nastąpić tylko wtedy, kiedy samorząd zlikwiduje szkołę publiczną, a osoba przejmie na mocy jakiejś umowy, porozumienia obiekty i poprzez wpisanie do ewidencji założy sobie szkołę niepubliczną – mówiła obecna na spotkaniu kierownik wydziału oświaty Aleksandra Dacyl.

Edukacja publiczna jest zadaniem własnym samorządu. Jest to zadanie obowiązkowe mające na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców w sferze edukacji i od tego obowiązku samorząd uchylić się w żadnym wypadku nie może. Na to otrzymuje subwencję z budżetu państwa.

- Jest jeden sposób na to, żeby szkoły przekazać osobie fizycznej lub podmiotowi prawnemu. Ustawa o systemie oświaty przewiduje, że szkołę można przekazać do prowadzenia innemu podmiotowi jeżeli ona liczy mniej niż 70 dzieci, z tym, że do prowadzenia przekazuje się szkoły publiczną – zaznaczyła kierownik wydziału oświaty.

Przekazanie takiej szkoły następuje na podstawie umowy, z tym, ze wcześniej Kurator Oświaty musi wydać pozytywną opinię. Często zdarza się, że ta opinia ze względu na aspekt społeczny jest negatywna i wówczas nie ma możliwości przekazania takiej szkoły. Aspekt ekonomiczny nie może być jedyną przyczyną przekazania szkoły.
Na chwilę obecną najmniejsza szkoła, jakiej organem prowadzonym jest miasto Jasło liczy 86 dzieci i mieści się w Żółkowie.
Na dzień dzisiejszy miasto nie może przekazać żadnej szkoły do przekształcenia w szkołę niepubliczną. Teresie Tęczy pozostaje tylko założenie własnej niepublicznej szkoły. Wnioskodawczyni podtrzymuje gotowość do przejęcia jakiejkolwiek szkoły, gdyby w przyszłości byłaby taka potrzeba.

Anna Dziura

Nowy dowód nie będzie posiadał informacji o adresie zameldowania, kolorze oczu i wzroście. Nie będzie zawierał zeskanowanego podpisu właściciela dokumentu. Zmieni się również fotografia na dokumencie – będzie taka sama jak ta, która obowiązuje w paszportach. Format i wymiary dowodu pozostaną bez zmian.

Wniosek o wydanie dowodu osobistego będzie można złożyć w dowolnym urzędzie gminy na terenie kraju lub drogą elektroniczną (wniosek elektroniczny trzeba będzie uwierzytelnić podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub profilem zaufanym ePUAP). Dowód osobisty będzie ważny przez 10 lat od daty wydania, z wyjątkiem dowodu wydawanego dzieciom poniżej 5 roku życia, który będzie ważny przez 5 lat. W dalszym ciągu wydanie dowodu jest bezpłatne.

Nowy dowód osobisty będzie miał szereg nowych zabezpieczeń między innymi dwukrotnie powtórzone zdjęcie posiadacza, mikrodruki, tłoczenia i specjalne farby. Dzięki temu znacznie trudniej będzie go sfałszować. Na dowodzie znajdą się także informacje o polskim obywatelstwie i opisy pól po angielsku.

Ważne! Nie ma konieczności wymiany obecnie używanych dokumentów. Dowody osobiste nie tracą swojej ważności - zachowują ważność do upływu terminu widocznego na dokumencie.

UMJ

Na ile można zaufać takim ofertom i czy faktycznie są one darmowe? Prześwietlamy firmy pożyczkowe.

Czy chwilówki na 0% istnieją?
Jak pokazują rankingi i porównania firm pożyczkowych takie pożyczki są dostępne, ale tylko dla nowych klientów. Nie może na nie liczyć osoba, która już korzystała z takiej opcji. Wygląda to faktycznie kusząco bo banki zwykle nie udzielają pożyczek niższych niż 1000 zł i na pewno nie robią tego bezpłatnie. W firmie pożyczkowej otrzymanie gotówki to zaledwie 15-30 minut czasu i minimum formalności, gdyż udzielane są wyłącznie na dowód. Czy za tymi promocjami kryją się jakieś haczyki? Odpowiedzi szukaliśmy w wielu miejscach i jedyne na co trafiliśmy to stwierdzenie, że niespłacenie jej na czas może wiązać się z surowymi karami i opłatami, które to gwałtownie powiększają koszt pożyczki z 0 zł do nawet kilkuset.

Mówi się o tym, że ludzie często pożyczają zbyt dużo gdzie następstwem tego jest problem z zebraniem wystarczającej ilości gotówki na spłatę. Ta musi być dokonana jednorazowo na rachunek firmy. Przykładowo jeśli klient pożyczył 1000 zł, a po 30 dniach oddał jedynie 500 zł, pożyczka w jego wypadku nie została spłacona, a firma nalicza opłaty dodatkowe. Wpłacone 500 zł może być potraktowane jako przedłużenie jej na kolejne 30 dni czyli w tym wypadku nadal mamy 1000 zł do spłaty.

Jak twierdzi wiele osób, problem leży w nadmiernym zadłużaniu się. Osoba, która potrzebuje 300 zł często pożycza więcej, bo tyle oferuje jej dana firma co w ostateczności prowadzi do sytuacji, gdzie nie jest jej w stanie spłacić całej chwilówki. Wtedy zaczyna się rolowanie długu czyli przedłużanie – niekiedy nawet kilka razy. Osoby, które tego nie zrobią po pewnym czasie są windykowane, wpisywane do rejestrów BIG, KRD czy BIK. Najgorszym błędem jaki można zrobić to wziąć następną chwilówkę na spłatę poprzedniej. Wtedy koszty rosną już w 2 firmach.

Podsumowując temat chwilówek można stwierdzić, że to produkt dla osób, które mają pewność spłaty zobowiązania w terminie. Darmowa pożyczka to ciekawa opcja dla tych, którzy potrafią prowadzić swój budżet konsekwentnie. Niestety najczęściej zgłaszają się po nie osoby, które stracą pracę, mają problemy z regulowaniem swoich rachunków na bieżąco. Taka osoba szybko może się stać niewolnikiem „darmowej pożyczki”.

Artykuł sponsorowany